IsiNdebele HL IGREYIDI 6 2026

IsiNdebele ILIMI LEKHAYA (HL) kwiGreyidi 6 lidzimelela ekuthuthukisweni kwamakghono wokukhulumisana ahlakaniphileko, ukufunda, ukutlola, nokuhlaziya okunehlo loluhlaba. Ihlelo lekhaya likhuthaza ukutlola kokuzitlamela, ukuzwisisa okujulileko kwamatheksti, nokusetjenziswa kweenzakhiwo zelimi eziqinileko.

I-athikili le ihlathulula i-2026 IsiNdebele HL IGREYIDI 6 ATP, idetayili iindawo ekuqakathekileko ukudzimelela kizo kwithemu ngayinye.


IsiNdebele HL IGREYIDI 6 ATP 2026

Ihlelo LokuFundisa Elibuyekezweko (ATP) lihlukaniswe ngeethemu ezine, ngokuhlolwa okuhlelekileko okuqinisileko okwenziwa ngokuqinisela ukuze kukhonjiswe ituthuko yomfundi.

1.530-ATP-2023-24-Gr-6-IsiNdebele-HL-final.pdf Download

Ithemu 1: Ama-athikili wePhandandaba, Inoveli eFitjhani, netheksti eKholwisako

IFokus: Ithemu idzimelela ekucocekeni okunehlo loluhlaba ngama-athikili wephandandaba, ukubuyelelwa kweemitlolo, nokusebenzisa ilimi lokukholwisa.

  • UkuLalela nokuKhuluma (Zomlomo):
    • Lalela umrhatjho/iphephandaba begodu ucoce ezisematheni, ubuze imibuzo ephosa iselele efuna iinhlathululo ngelihlo loluhlaba.
    • Wakha ipikiswano edzimeleleko uveze umbono begodu uwusekele ngobufakazi obuqinileko.
    • Cocisanani ngeNoveli efitjhani bese uhlathulula imibono yomtloli neyomfundi.
    • Lalela itheksti ekholwisako (isib. umkhangiso), uveze ubujamo obuphikisanako nokunikela iinzathu.
    • Lalela indatjana efitjhani nekulumopendulwano.
  • UkuFunda nokuBukela:
    • Funda ama-athikili wephephandaba, usebenzise ukuskimela (imibono eqakathekileko) nokuskenela (imininingwana esekelako).
    • Funda inoveli nofana incwadi yokufunda qobe langa (minenzu ema-30) bese ucoca ngabalingisi, irarano nephekghuko.
    • Funda begodu urhumutjhe amatheksti wamagwalo neembikindaba (isib. umkhangiso namaphowusta), ucoca ngamateknikhi asetjenziswa batloli nabathathiinthombe.
    • Funda umdlalo olula.
  • UkuTlola nokuWethula:
    • Sebenzisa ikambiso yokutlola (Ukuhlela/ngaphambi kokutlola, Ukutlhatlhabeja, Ukubuyekeza, Uku-editha, Ukufundela ukulungisa iimphoso, nokwethula) kuyo yoke imisebenzi.
    • Tlola isirhunyezo se-athikili yephephandaba ngawakho amagama.
    • Tlola i-eseyi ngabalingisi/ummongondaba weNovelana (Iingaba ezi-5).
    • Tlola itheksti ekholwisako (isib. ikulumo enokubukelwako/umkhangiso) bese uletha umlayezo ngokutsengileko nangokuhlanzeka.
    • Tlola incwadi yobungani/idayari ehlobana nendatjana efitjhani.
    • Tlola ikulumopendulwano.
  • IZakhiwo nemithethjhwana yokuSetjenziswa kweLimi:
    • Umsebenzi osezingeni legama: Amabizo wezinto ezibonakalako nezingabonakaliko, isabizwana (samambala nesokukhomba), iinhlanganiso, iimphawulo, izandiso (indawo, isikhathi).
    • Umsebenzi osezingeni lomutjho: Ihloko – isivumelwano sesenzo, isikhathi sanje/esidlulileko/esizako, ikulumo enqophileko nengakanqophi, imitjho epandepande nehlangahlangeneko.
    • Ukupeleda namatshwayo wokufunda nokutlola: Ungci, ikhoma, ikholoni, isemikholoni, unobuza, isibabazo, namatshwayo wokudzubhula.
  • Ukuhlola okuHlelekileko:
    • UMSEBENZI WOKU-1: ZOMLOMO (UkuFundela phezulu, 20 amamaksi – thoma Ithemu 1 qedelela Ithemu 2).
    • UMSEBENZI WESI-2: UKUTLOLA (I-Eseyi: Ecocako nofana eHlathululako, 20 amamaksi).
    • UMSEBENZI WESI-3: UKUPHENDULA AMATHEKSTI (50 amamaksi – Itheksti yezemitlolo/nengasiyo yezemitlolo (20), Itheksti ebukelwako (10), Izakhiwo zelimi (20)).
See also  English HL Grade 6 ATP 2026

Ithemu 2: Iinlayelo, Indatjana, Ikondlo, netheksti yeLwazi

IFokus: Ithemu idzimelela emathekstini wokuthintana (iinlayelo, ilwazi), ukufunda indatjana nekondlo, nokuqedelela ihlolo leSimesta yoku-1.

  • UkuLalela nokuKhuluma (Zomlomo):
    • Lalela itheksti yeenlayelo (isib. iresiphi), unikela imilayelo ezicacileko.
    • Lalela indatjana nekondlo, usebenzise amakghono wokwethula (isib. ubungako belizwi, isikinyo lomzimba).
    • Lalela umbiko wobujamo bezulu, ucoca ngokuqakatheka kwelwazi, begodu uvikele umbono wakhe.
  • UkuFunda nokuBukela:
    • Funda iresiphi nofana itheksti yeenlayelo, hlaziya iimpawu/imikghwa yetheksti, begodu uhlele imilayelo ezihlangahlangenisiweko.
    • Funda indatjana, ubonise ukuzwisisa itheksti nelwazi elivela ebomini bakho.
    • Funda ikondlo elula, rhumutjha okumumethwe yikondlo, begodu ucoca ngevumelwano negido.
    • Funda umbiko wobujamo bezulu bese urhumutjha okubukelwako (isib. umebhe).
    • INoveli/incwadi yokufunda izokufundwa qobe langa ubuncani bakhona imizuzu ema-30.
  • UkuTlola nokuWethula:
    • Tlola itheksti yeenlayelo (isib. kobana yenziwa njani ikomitji yetiye), ulandelanise imilayelo ngefanelo begodu usebenzise imitjhwana ehlanganisako.
    • Tlola indatjana, wakhe abalingisi abakholwekako, begodu uhlele izehlakalo (isungeniso, phakathi, isiphetho).
    • Tlola ikondlo elula, usebenzise ifanatjhada/ifananganqwaqa/ifanankamisa (alliteration/assonance), isingathekiso (metaphor), isifaniso (simile).
    • Tlola itjhadi lobujamo bezulu, usebenzise umebhe, itjhadi, igrafu nofana idayagramu ukwethula ilwazi.
  • IZakhiwo nemithethjhwana yokuSetjenziswa kweLimi:
    • Umsebenzi osezingeni legama: Isabizwana (songumnini, isakhi sokuzenza), iqu, iinthomo, iinlungelelo, iinsizasenzo, iingophiso, izandiso (sobujamo, sesikhathi).
    • Umsebenzi osezingeni lomutjho: Ihloko – umenziwa, isikhathi sanje/esidlulileko/esizako nesiragela phambili, umutjho olula, imihlobo yemitjho (imiyalo, iintatimende, imibuzo), umutjhwana olibizo.
    • Ihlathululo yamagama: Izitjho, abomqondofana.
  • Ukuhlola okuHlelekileko:
    • UMSEBENZI WOKU-1: ZOMLOMO (UkuFundela phezulu, 20 amamaksi) uyarekhodwa.
    • UMSEBENZI WESI-4: UKUTLOLA (Umtlolo wokuthintana, 10 amamaksi – utlolwe ngaphambi kwesivivinyo).
    • UMSEBENZI WESI-5: ISIVIVINYO ESILAWULWAKO SIKAMGWENGWENI (50 amamaksi – Ukuzwisisa (20), Itheksti ebukelwako (10), Isirhunyezo (5), Izakhiwo zelimi (15)).

Ithemu 3: Umtlolo Wokuzitlamela WePhrojekthi (CWP)

IFokus: Ukudzimelela okukhulu kuMtlolo Wokuzitlamela wePhrojekthi (CWP), okuhlanganisa irhubhululo, ukutlola, nokulungiselela ukwethula ngomlomo okuzokwenziwa ngeThemu 4.

  • UkuLalela nokuKhuluma (Zomlomo):
    • Lalela eenolwana-mlando (myth/legend/fable), ukhumbule izehlakalo, begodu uzindle ngamagugu wamasiko.
    • Lalela begodu zibandakanye ngekulumiswano emayelana neCWP (ISIGABA SOKU-1: IRHUBHULULO), ukhulume ngomqopho werhubhululo.
    • Lalela umdlalo nekhatuni/imitletlana yamakhomikhi.
  • UkuFunda nokuBukela:
    • Funda eenolwana, hlathulula irhumutjho nephendulo yetheksti yoke, begodu rhunyeza itheksti.
    • Funda izintlabagelo zerhubhululo (ISIGABA SOKU-1) ekhambelana nejerni ekhethiweko (Ikondlo/Umdlalo/Indatjana efitjhani/Inolwana).
    • Funda umdlalo nekhatuni/imitletlana yamakhomikhi.
  • UkuTlola nokuWethula:
    • Tlola umgwalo/umdwebo womlingisi usebenzisa amagama ahlathululako.
    • CWP – ISIGABA SOKU-1: IRHUBHULULO (10 amamaksi): Sebenzisa imebhengqondo nofana itjhadi lokulandelanisa ukubuthelela ilwazi, bese uthatha amanowuthi ngawakho amagama.
    • CWP – ISIGABA SESI-2: UKUTLOLA (30 amamaksi): Tlola umtlamo wokugcina wephrojekthi, ulandele ikambiso yokutlola, begodu usebenzise izakhiwo zelimi ezifaneleko.
    • Tlola ikulumopendulwano/umtlolo womdlalo omfitjhani nekhatuni/umtletlana wekhomikhi.
  • IZakhiwo nemithethjhwana yokuSetjenziswa kweLimi:
    • Umsebenzi osezingeni legama: Iimphawulo, izenzo (gerunds), iziqu, iinthomo, iinlungelelo, abondaweni, izandiso, ilimi elirhumutjhwako/elifanekisako.
    • Umsebenzi osezingeni lomutjho: Ipambosi yokwenza nepambosi yokwenziwa, ukulandula, imitjho elula/epandepande/ehlangahlangeneko, ikulumo enqophileko nemibiko.
    • Ihlathululo yamagama: Igama linye elijamele umutjhwana, ireferensi.
  • Ukuhlola okuHlelekileko:
    • UMSEBENZI WESI-6: UMTLOLO WOKUZITLAMELA WEPHROJEKTHI (40 amamaksi – Irhubhululo (10) + Ukutlola (30)).
    • UMSEBENZI WESI-7: UKWETHULA ZOMLOMO (Ukwethula kwePhrojekthi, 20 amamaksi – thoma Ithemu 3, qedelela Ithemu 4).
See also  Sesotho Puo Ya Lapeng Kereiti Ya 6 ATP 2026

Ithemu 4: Iinolwana, Iinlayelo, neenkondlo

IFokus: Ukuqedelelwa kokuwethula ngomlomo nokubuyekezwa kwethemestja yoke ngokulungiselela isivivinyo sokuphela komnyaka.

  • UkuLalela nokuKhuluma (Zomlomo):
    • UMSEBENZI WESI-7: UKWETHULA ZOMLOMO (20 amamaksi) weCWP uyarekhodwa.
    • Lalela eenolwana-mlando netheksti yeenlayelo (isib. yokwenza isikepe sephepha).
    • Lalela iinkondlo, uphendule ngokuzwela ngelizwi elibuyako elikhako nenzinzileko.
    • Lingisa ukuhlunga ngetlasini.
  • UkuFunda nokuBukela:
    • Funda eenolwana, ucoca ngamatshwayo (isib. umlayezo, abalingisi), begodu ucoca ngezinye iimphetho.
    • Funda itheksti yeenlayelo bese ulandelanisa imiyalo ehlangahlangeneko.
    • Funda ikondlo, ubona amatshwayo wekondlo (isib. ifuzatjhada, isifaniso, onomatopiya), begodu uhlaziye ihlathululo elifanekisako.
    • INoveli/incwadi yokufunda izokufundwa qobe langa ubuncani bakhona imizuzu ema-30.
  • UkuTlola nokuWethula:
    • Tlola eenolwana (isib. inolwana/inolwanamlando) usebenzise abalingisi babantu abangasibo bephasi elijayelekileko begodu ufaka hlangana isifundo sokuziphatha.
    • Tlola isirhunyezo ngetheksti yeenlayelo (amaphuzu/iingaba) usebenzise imithetjhwana enjengo kokuthoma, bese.
    • Tlola ikondlo, usebenzise ifanatjhada, isingathekiso, isifaniso, ifuzatjhada.
    • UMSEBENZI WE-8: UKUTLOLA (Umtlolo wokuthintana, 10 amamaksi – utlolwe ngaphambi kwesivivinyo).
  • IZakhiwo nemithethjhwana yokuSetjenziswa kweLimi:
    • Umsebenzi osezingeni legama: Iimphawulo (ezihlathululako, zeemfaniso, isikhathi sesenzo), izandiso (zesikhathi, zendawo), iimfaniso (metaphor, simile, personification).
    • Umsebenzi osezingeni lomutjho: Imitjho elula nehlangahlangeneko, ipambosi yokwenza nepambosi yokwenziwa, ikulumo enqophileko nemibiko.
    • Ihlathululo yamagama: Abomqondophika, abomqondofana.
  • Ukuhlola okuHlelekileko:
    • UMSEBENZI WESI-7: UKWETHULA ZOMLOMO (20 amamaksi) uyarekhodwa.
    • UMSEBENZI WESI-8: UKUTLOLA (Umtlolo wokuthintana, 10 amamaksi).
    • UMSEBENZI WE-9: ISIVIVINYO ESILAWULWAKO SOKUPHELA KOMNYAKA (50 amamaksi – Ukuzwisisa (20), Itheksti ebukelwako (10), Isirhunyezo (5), Izakhiwo zelimi (15)).
---advert---